Hoe wordt Kerst gevierd in Groot-Brittannië?

Yay, we gaan weer kerstsfeer snuiven over de grens. In de rubriek ‘Kerst in het Buitenland’ is deze keer aan de beurt: Groot-Brittannië. Hoe wordt Kerst gevierd in Engeland? Wat zijn typisch Britse kerstgebruiken en kersttradities? Ik interviewde dit keer twee dames om daar achter te komen! Sue (61) geboren en getogen in de UK, maar nu woonachtig in Den Haag en Steph (25) die in Londen woont.

Hoe vroeg beginnen Britten met de kerstvoorbereidingen?

“Pretty early,” vertelt Steph. “Kerst is best een ‘big deal’ bij ons, dus het is niet gek om in September de eerste kerstdecoraties al te zien.” Ook Sue herkent die vroege start van het kerstseizoen: “Voorbereidingen voor Kerst kunnen al in Oktober of November beginnen, en dan met name met het maken van de Christmas Cake en Christmas Pudding. Ik maak mijn cake meestal eind oktober en voed hem dan elke week met alcohol.”

“Er is trouwens een speciale dag om te beginnen met je cake of pudding: Stir up Sunday,” voegt Sue toe. “Op deze zondag – ergens midden november – maken families samen het beslag. Iedereen mag om de beurt in het mengsel roeren. Zo leren de jongere generaties hoe je Christmas cake moet maken. Soms gooien mensen muntjes in de mix en als je er met Kerst eentje in jouw stukje pudding of cake vindt, dan betekent dat geluk voor het komende jaar!”

Wat zijn typisch Britse kersttradities?

“Britse kersttradities? Dat zijn er zo veel!,” zegt Sue. “Adventkalenders zijn bijvoorbeeld erg populair. Toen ik jong was, zat er achter elk deurtje een plaatje, maar tegenwoordig is het vooral chocola en snoep.” Je ziet ook steeds meer zelfgemaakte of alternatieve adventskalenders met bijvoorbeeld cadeautjes erin.

Brief aan de kerstman

Net zoals Nederlandse kinderen een brief schrijven aan Sinterklaas, richten Britse kids hun brieven met cadeauwensen aan de kerstman. Sue: “Vroeger zetten we deze brieven bij de open haard, waarna ze ‘op magische wijze’ naar de noordpool reisden. Maar tegenwoordig heeft de kerstman een adres en kun je hem zelfs mailen. Handig!”

Britten zijn gek op kerstkaarten

Britten zijn verder gek op het versturen van kerstkaarten. Steph: “WE LOVE CARDS! Mensen kopen meestal een grote hoeveelheid kerstkaarten (zo’n 50 stuks) in een doos, en die sturen we naar zo ongeveer iedereen die we kennen. Mensen op het werk, oud-collega’s, vrienden van vroeger, kennissen etc. Maar voor onze echte naasten (familie, beste vrienden en lovers) kopen we speciale kaarten die er niet uitzien alsof ze uit een doos komen.”

Christmas style events

In de weken voor Kerst zijn er allerlei kerstborrels en andere kerstgerelateerde feestjes. “Vorig jaar December had ik gedurende drie weken elke dag wel een Kerst-evenement (Christmas style event),” verzucht Steph. “Denk aan klantendiners, kantoorfeestjes, etentjes, wat drinken met vrienden. I put on weight.”

Kerstversieringen in Groot-Britannië

De Britten pakken graag uit als het om kerstversiering gaat. “Toen ik jong was, versierden we ons huis pas een week voor kerst,” vertelt Sue, “maar tegenwoordig beginnen mensen al veel eerder. Je ziet in november al kerstbomen verschijnen, al wachten de meeste mensen nog wel tot December.”

En wat zijn dan de favoriete decoraties van de Engelsen? Steph: “Kerstbomen, kerstslingers, kerstballen, heeeel veel kleine kerstlampjes, kaarsen en SPARKLES. We hangen kerstkransen op aan onze voordeuren en lampjes aan de gevel. Mijn moeder en ik hebben een traditie, elk jaar kiezen we een dag waarop haar huis samen versieren, naar kerstmuziek luisteren en ronddansen in onze pyjama’s!”

Invloeden uit de VS

Tot een aantal jaar geleden versierden Britten enkel de huiskamer, en was de kerstboom het belangrijkste. “Maar de laatste jaren zie je veel invloeden uit de Verenigde Staten overwaaien,” ziet Sue. “Denk aan uitbundig versierde gevels vol knipperende lampjes en verlichte dieren.”

Hoe wordt Kerst gevierd in Engeland?

“We vieren kerst op Christmas Eve (24ste), Christmas Day (25ste) en Boxing Day (26ste),” vertelt Steph. “Mensen werken vaak nog wel op Kerstavond, maar de 25ste en de 26ste zijn ‘public holidays’, dus bijna iedereen is dan vrij (uitgezonderd politie, artsen, verpleegkundigen en een aantal andere belangrijke mensen).

Op Kerstavond stoppen mensen vaak wat eerder met werken, en gaan ze ’s middags naar de pub. Lekker borrelen! Het is één van mijn favoriete dagen in het jaar, omdat iedereen weer ’thuis’ is in hun geboortestad of -dorp. Back home, voor even terug van waar ze allemaal naar toe verhuisd zijn.”

Kerstavond

“Op Kerstavond zijn er carol services (kerkdienst waar veel wordt gezongen) en kerkdiensten om middernacht, vult Sue aan. “Ook wordt het kerstverhaal nagespeeld op veel basisscholen. Mensen die normaal niet naar de Kerk gaan, gaan vaak naar een van deze evenementen. Vroeger kwamen carol singers langs de deuren om geld op te halen voor de Kerk. Helaas gebeurt dat niet meer zo vaak tegenwoordig.”

En op Kerstavond hangen kinderen natuurlijk hun kerstsokken (en soms kussenslopen) op, in de hoop dat de kerstman er cadeautjes in doet. We laten eten en drinken achter voor Santa – meestal mince pies en melk (of whisky) en wortels en water voor de rendieren. En het is heel belangrijk dat ze opgegeten zijn de volgende dag!”

Kerstcadeautjes op Kerstochtend

“Toen ik jong was, werden we heel vroeg wakker op kerstochtend,” herinnert Steph zich. “De kerstman had cadeautjes achtergelaten in de kerstsokken die aan ons bed hingen, en er waren glitterende voetafdrukken naast ons bed die via de trap naar beneden gingen, richting de kerstboom en open haard. Daar lagen dan alle cadeautjes van de kerstman, en ook een paar van onze vader en moeder.”

“Ieder gezin heeft hier trouwens zijn eigen tradities voor,” vervolgt Steph. “Soms zijn de ‘stocking fillers’ van de ouders en niet van de kerstman. En soms verschijnen er cadeautjes in grote dozen in plaats van grote jute zakken. Maar over het algemeen is de kerstman dezelfde mollige, vrolijke oude man ‘who spreads joy around the world’!”

Christmas Day is for food & family

“Op Christmas Day komen families samen,” vertelt Sue. “We openen onze cadeautjes en eten het kerstdiner. In onze familie is de kerstsok voor kleine cadeautjes en er zit altijd chocoladegeld in, een boek, wat grappige cadeaus en andere kleine dingetjes. Grote cadeaus liggen onder de boom. Het moment waarop de cadeaus opengemaakt worden, verschilt per familie. Sommige families doen het vroeg in de morgen, nog voor het ontbijt. Andere wachten tot na de lunch.”

Veel mensen gaan rond de lunch naar de pub voor een borrel. “En het kerstdiner is vaak vroeg, zo rond 3 uur ’s middags,” glundert Steph. “We eten kalkoen, gebakken aardappels, groenten, chipolataworstjes in bacon en heel veel jus. Daarna eten we kaas en crackers, en pudding, en cake, en chocolaatjes. We eten ook speciale snacks die we associëren met Kerst, zoals Twiglets en chocolate Matchmakers. We eten, en drinken, en eten en voelen ons over het algemeen ziek en dik. It’s AMAZING!” Natuurlijk worden er in veel Britse families tijden het kerstdiner aan ‘Christmas Crackers’ getrokken.

Boxing Day: shoppen & sport kijken

Op Tweede Kerstdag, de Britten noemen het ‘Boxing Day’ heeft iedereen nog vrij. Terwijl het vroeger een dag was van bijkomen, ontspannen met familie, is het tegenwoordig een trend om lekker in de uitverkoop te gaan shoppen. En voetbal of een andere sport kijken. Oh en eten. En weer drinken (alcohol!) Steph: “Veel Britten eten op Boxing Day de restjes op, zoals turkey sandwiches met restjes kalkoen en pickle (zure groente) op wit brood.”

De kerstdecoraties blijven overigens hangen tot ’12th night’, de twaalfde dag na Kerst. “En dan moet je ze echt weghalen hoor”, waarschuwt Sue, “want anders brengt het ongeluk!”