Kerstmarkten! Waar komen ze vandaan & hoe worden ze gebouwd?

Kerstmarkten! In november en december verschijnen ze overal in Europa. In de Duitse hoofdstad Berlijn vinden er zelfs 80 plaats per jaar. Zó populair zijn ze. En dat snappen wij goed! Het is zo gezellig om langs al die chalets en kraampjes te struinen in de koude winterlucht. Oké, het kan er stervensdruk zijn, maar de sfeer is gewoon geweldig. Waar komt de traditie van kerstmarkten eigenlijk vandaan? Hoe wordt een kerstmarkt opgebouwd? Je leest het hieronder!

Kerstmarkten geschiedenis: waar komt het vandaan?

Volgens de geschiedenisboeken werd de eerste kerstmarkt gehouden in de Duitse plaats Bautzen. En wel in december 1384. De middeleeuwen dus! Deze eerste kerstmarkt is waarschijnlijk uit noodzaak geboren. Het was een ijzige winter en de wegen waren (zeker voor het vervoer van die tijd) onbegaanbaar. De stallen zaten propvol met slachtvee, maar de dieren konden niet worden vervoerd vanwege het ijs op de wegen. Kortom; voedsel was schaars.Koning Wenzel gaf de stad daarom het recht om rond Kerstmis een markt te houden, zodat ze het vlees konden verkopen. Good to know: het slagersgilde was in die tijd in Bautzen het meest machtige. In de loop van de tijd kwamen er – naast vlees – steeds meer producten bij op de markt, en zo werd de ‘kerstmarkt’ langzaam het fenomeen zoals we dat nu kennen. Andere markten die al eeuwen plaatsvinden rond Kerst, zijn trouwens die in Dresden (Strietzelmarkt in 1443) en de Christkindlmarkt van Nürnberg (sinds 1530). Beiden schijnen vinden nog steeds plaats (al honderden jaren dus!) en schijnen noch immer fantastisch te zijn.

In de eeuwen die volgden waren het vooral priesters en kerken die de kerstmarkten gingen organiseren. Hun doel? Zoveel mogelijk mensen naar de Kerk trekken! Nou, dat lukte hoor. De kerstmarkten werden zelfs populairder dan het kerkbezoek zelf. Dat was waarschijnlijk níet de bedoeling, haha. Fun fact: kerstmarkten worden nu nog steeds vaak op pleinen rondom kerken gehouden. Die kerkelijkse traditie zit er dus nog altijd in.

Hoe wordt een kerstmarkt opgebouwd?

Om de kerstmarkt kunnen we niet meer heen. Tegenwoordig vind je in iedere grote internationale stad wel één of meerdere kerstmarkten. Zoals ik helemaal in het begin van deze blog al zei; Berlijn kent er maar liefst 80! Ik was benieuwd hóe een kerstmarkt precies wordt opgebouwd. Wat komt er allemaal bij kijken? Om daar achter te komen, interviewde ik Jordy en Lucy van Xmas Events.

Misschien ken je ze nog van de Christmaholic Kick-off eerder dit jaar, daar zorgden ze voor de geweldige aankleding van mijn event (zie een paar foto’s hieronder). En dat is dus ook hun vak: kerstevents neerzetten, kerstsfeer in winkelcentra & supermarkten verzorgen. En dus kerstmarkten in steden én bij bedrijven organiseren en faciliteren.

400 tot 500 kerstevenementen per jaar

“We zijn per jaar bij zo’n 400 tot 500 kerstevenementen in heel Europa betrokken,” vertelt Jordy. “Soms doen we de volledige organisatie, en soms verzorgen we alleen de decoratie, zoals kerstbomen en vuurkorven. De ene keer zijn het kleinschalige events, waar slechts 10 tot 20 chalets (van die houten huisjes) staan. Een andere keer weer zetten we er meer dan honderd neer!” Xmas Events is bijvoorbeeld betrokken bij Betoverend Breda en de RTL Christmas Show. En voorheen bij het Allerhande Kerstfestival. In België verzorgen ze de kerstmarkten in o.a. Diest, Edegem en Sint Niklaas. En ook aan de kerstsfeer in de stad Antwerpen leveren ze een bijdrage.

Het begint allemaal met een gedegen plan

Oké, hoe gaat het proces van het bouwen van zo’n kerstmarkt in z’n werk? “Dat hangt heel erg af van de insteek en de grootte van de kerstmarkt,” weet Jordy te vertellen. “De ene keer wil een stad bijvoorbeeld alleen wat gezellige horeca neerzetten. Anderen willen een grote kerstmarkt, waar mensen lekker lang rond kunnen lopen en veel kunnen beleven. In dat laatste geval ga je bijvoorbeeld langere routes creeëren, meer zitplekken en activiteiten, zodat mensen zich langer kunnen vermaken!”

Het team van Xmas Events maakt altijd een voorstel op basis van de doelstellingen en de locatie. “We kijken naar de verwachtte bezoekersaantallen en de locatie, en bepalen op basis daarvan hoeveel chalets er nodig zijn, hoeveel zitplaatsen etc. Je kunt heel veel zien via internet, maar we doen toch altijd een locatiebezoek, zodat we ook kunnen zien waar de stroompunten zijn, hoe de vluchtroutes zijn en dat soort belangrijke dingen. Op basis daarvan maken we een voorstel voor de plattegrond en meestal ook een sfeerimpressie!”

Hoe lang duurt het om een kerstmarkt op te bouwen?

En dan is het zover.. de kerstmarkt wordt opgebouwd. Dat is een proces van een aantal dagen toch? “Nee hoor,” lacht Jordy, “dat is in een dag gepiept.” Echt waar? Ook als het een giga-grote kerstmarkt is met 200 kraampjes? “Jazeker,” voegt Lucy toe. “Dan zorgen we gewoon voor meer mensen. Zo’n kleine markt wordt met vier man opgebouwd, en een grote met meer dan 10 man.” De chalets van Xmas Events zijn zó gemaakt, dat ze in no time staan. “We hebben wel eens een wedstrijdje gedaan hier op de zaak,” vertelt Jordy, “en het snelste duo had ons grootste huisje inclusief decoratie (guirlande en lichtjes enzo) in 7 minuten staan!”

Zo snel gaat het natuurlijk niet in de praktijk. Dan heb je te maken met weersomstandigheden en er zijn altijd wel dingen die anders lopen dan verwacht. Maar in een paar uur, staan de huisjes dus allemaal. En dan? “Dan is het een kwestie van sfeer neerzetten,” weet Lucy. “We zetten de kerstbomen neer, hangen de lichtjes erin. We hebben ook allerlei grote en kleine decoraties waarmee we de puntjes op de i kunnen zetten. Denk aan een grote arrenslee, maar ook gezellige vuurkorven, nepbontjes, ski’s en ga zo maar door.” En het afbreken dan, dat gaat net zo snel? “Sneller nog wel, lacht Jordy. Binnen een paar uur is de kerstmarkt weer helemaal opgeruimd.”

Iedereen heeft er zin in en is super vrolijk

Het is wel hard werken, zo’n kerstmarkt bouwen. Spullen moeten vervoerd worden, het is al met al een behoorlijke logistieke operatie. En dan dat opbouwen, intensief hoor! “Dat klopt helemaal,” bevestigt Jordy. “Maar het is ook ontzettend leuk om te doen. Het allerleukste is wel om het eindresultaat te zien. Dat het idee wat je in je hoofd had, helemaal tot leven is gekomen. En dat het er supergezellig uitziet.” Ook Lucy geniet van dat moment als alles staat en klaar is. “Het is geweldig dat je iets kunt neerzetten waar mensen allemaal van kunnen genieten,” voegt ze toe.

De opbouwploegen worden bovendien altijd heel leuk ontvangen. “Het is natuurlijk wat anders dan wanneer je een roldeur of een raam komt vervangen,” lacht Jordy. “Het is de gezelligste tijd van het jaar, je gaat een kerstmarkt bouwen, en iedereen heeft er zin in. Dus mensen zijn altijd super vrolijk als wij er zijn!” Nou, daar kan ik me helemaal in vinden. Ik was ook heeeeel blij toen ze mijn event kwamen opbouwen.

Als laatste vraag ik de kerstmarktenexperts of ze nog dromen hebben. Een bepaalde kerstmarkt die ze graag zouden willen opbouwen? Een bepaalde stad waar ze naar toe willen? “Pfoe, daar moet ik even goed over nadenken hoor,” verzucht Jordy. Maar al snel weet hij het. “Als ik heel eerlijk ben, dan zou ik heel graag eens een kerstmarkt in Engeland of Schotland willen bouwen. Het liefst natuurlijk in Londen. Dat lijkt me echt fantastisch!” Nou, mocht je dit lezen en nog connecties hebben in de UK, verwijs ze dan even door naar Xmas Events hier in Breda, haha. Wie weet kunnen we samen helpen om die droom te realiseren!

Kerstmarkten: welke ga jij bezoeken dit jaar?

Ik kan natuurlijk niet anders dan dit blogje afsluiten met een vraag aan jullie; welke kerstmarkten staan er dit jaar op jouw programma? Zijn er kerstmarkten waar je ieder jaar weer naar toe gaat? Of vind je het juist leuk om elk jaar een andere kerstmarkt te bezoeken? En ga je naar een markt in Nederland of ga je liever over de grens naar Duitsland of België (of andersom; als je uit België komt, ga je dan liever naar Nederland of blijf je lekker ’thuis’?). Ik hoor het héél graag in een reactie hieronder. Happy Xmas Events!

Deze blog is samen met Xmas Events geschreven.