Kerststress voorkomen: hoe doe je dat eigenlijk? | podcast

Die laatste weken voor Kerst gaan gewoon altijd véél te snel. Toch? Vinden wij althans wel. En doordat je zoveel wil doen (of moet doen?) in de aanloop naar Kerst, is een beetje druk, onrust en misschien zelfs wel dikke vette kerststress ervaren vaak onvermijdelijk. Ook voor ons hoor! Arvid en ik hebben er een nieuwe podcastaflevering over opgenomen. Over kerststress dus! Wat is het precies en hoe komt het dat mensen er zo’n last van hebben? En misschien nog wel belangrijker: hoe kom je er vanaf (als dat überhaupt kan)?

Waar krijgen we de meeste kerststress van?

Waar we het allemaal over hebben? Nou, ten eerste: wat kerststress precies is. Ook bespreken we wat je precies kunt doen om kerststress een beetje te voorkomen of er in elk geval goed mee om te gaan als je het voelt. Maar we gaan ook de persoonlijke kant op: waar krijgen Arvid en ik de meeste stress van in de aanloop naar Kerst? We praten uitgebreid over hoe wij omgaan met verwachtingen, tijdsdruk en emotionele factoren die voor de nodige spanning zorgen. Een pittig, maar wel belangrijk onderwerp! Je kunt de aflevering gratis luisteren via Spotify en Apple Podcasts of via Podimo.

Wat is kerststress eigenlijk?

Ben je niet zo’n luisteraar? No worries! Ik heb de belangrijkste punten uit de podcastaflevering ook hieronder op een rijtje gezet. We beginnen met een beetje uitleg. Want om te weten hoe je beter hebt. Kerststress is een verzamelterm voor de spanningen en onrust die je ervaart in de weken en dagen voor Kerst en op de kerstdagen zelf. De meeste mensen hebben er wel eens mee te maken. Dat komt door een aantal zaken:

1. Hoge verwachtingen

Om te beginnen verwachtingen. En dan vooral (te) hoge verwachtingen. We streven vaak een soort ideaalbeeld na. Het plaatje wat we in ons hoofd hebben van een geweldige kerst. Dat wordt aangewakkerd door wat we zien in films en de media. We dromen van magische feestdagen zonder ruzies, spanningen en gedoe. Maar dat blijkt vaak niet realistisch. Mensen voelen daarnaast vaak de sociale druk om te zorgen voor de ‘perfecte kerst’.

Mooie versiering, een rijkelijk gedecoreerde kerstboom, de leukste cadeaus, de mooiste outfits, een perfect (zelf) gekookt kerstdiner aan een gezellig gedekte tafel etc. En dan is er ook nog de familiedruk natuurlijk. Verwachtingen van familieleden en mensen in je omgeving. Soms zijn die uitgesproken, soms onuitgesproken. En soms dénk je alleen maar dat mensen bepaalde dingen van je verwachten, terwijl dat wellicht helemaal niet zo is.

2. Financiële druk

De kerstperiode kan hartstikke kostbaar zijn en dat kan voor veel mensen best wat spanningen opleveren. Kun je het allemaal wel betalen? Lukt het wel om je gezin met Kerst te geven wat je ze graag zou willen geven? Je wil natuurlijk niemand teleurstellen en vooral wél dat iedereen volop geniet. De hoge kosten voor de feestdagen in combinatie met de verwachtingen van anderen en de verwachtingen die je jezelf oplegt, kunnen voor de nodige spanningen zorgen.

3. Tijdsdruk

En dan de tijdsdruk. Er moet zoveel gebeuren in die paar weken voor Kerst en met Kerst zelf. We voelen vaak hoge druk om vanalles te regelen, doen en op tijd af te hebben in een absurd korte tijd. Het vereist vaak best wel wat planning en organisatie en die emotional labour komt traditioneel gezien vaak bij de vrouwen in gezinnen en families te liggen. En ondertussen gaat werk en het gezinsleven gewoon door natuurlijk. Daarnaast is dit de mooiste tijd van het jaar, waar je heel graag zo veel mogelijk plezier van hebt. Straks krijgen we die koude, donkere winter. Gaan de twinkelende lichtjes weer uit en volgt wellicht een grote after christmas dip. Nu is het dé tijd om uit te pakken en te genieten. Maar lukt dat wel onder hoge druk?

4. Emotionele factoren

Tot slot spelen ook emotionele factoren een rol. Ben je alleen met Kerst? Mis je mensen om je heen? Heb je verdriet om een groot verlies? Is je familiesituatie ineens heel anders geworden en vraag je je af hoe zal dat gaan met de feestdagen? Misschien komt je familie wel nauwelijks bij elkaar en is het altijd een hoop gedoe als dat wel gebeurt. Wellicht kijk je op tegen de opmerkingen van familieleden aan tafel of ben je bang dat mensen niet goed met elkaar door een deur kunnen.

Kerststress: hoe ga je er goed mee om?

Al die factoren samen zorgen voor hoge druk, onrust en spanning. Kun je kerststress helemaal voorkomen? Ik denk het om eerlijk te zijn niet. Het hoort er een beetje bij. Je wil het graag goed doen voor iedereen in je heen (en voor jezelf). Je wil zoveel mogelijk genieten van deze tijd van het jaar en wellicht ook alles eruit halen wat erin zit. En de feestdagen zijn gewoon zo ánders dan normale dagen. Een beetje stress is daarbij vaak onontkoombaar. Maar je kunt zeker wel wat doen om de druk te verlagen en er beter mee om te gaan. Onze tips zijn grofweg in te delen in drie categorieën: verwachtingen managen, goed plannen en goed voor jezelf zorgen.

Realistische verwachtingen (managen)

Het begint allemaal met die verwachtingen. Wellicht is het goed om je eigen verwachtingen en die van de mensen om je heen eens onder de loep te nemen. Vraag je af wat voor jou het belangrijkst is deze kerstperiode. En schrijf eens op: hoe wil ik me voelen? Wat wil ik de komende weken ervaren? En vervolgens: hoe krijg ik dat voor elkaar? Waarschijnlijk moet je dingen schrappen, laten vallen en niet doen. Dat is helemaal niet erg, het betekent dat er meer ruimte komt voor wat je wél graag wil!

Dit betekent vaak ook grenzen aangeven aan mensen om je heen en soms nee zeggen tegen verzoeken. Of in elk geval: niet meteen ja zeggen, maar aangeven dat je er even over na moet denken voor je ja zegt. Dat is niet makkelijk, en ik weet uit ervaring dat je vaak met onbegrip te maken krijgt als je dit doet. Maar ze hoeven het niet te snappen, alleen te respecteren. En mensen wennen er uiteindelijk wel aan. En het zorgt er wel voor dat je de laatste maand van het jaar een stuk fijner en gelukkiger doorkomt.

Goed plannen en de ‘druk’ spreiden

De tweede reeks tips hebben betrekking op planning en organisatie. Ik denk dat het ten eerste belangrijk is om een overzicht te krijgen van wat je allemaal wil doen en wanneer het allemaal klaar moet zijn. Is dat überhaupt wel haalbaar? Maak een planning en begin op tijd met alles! Ja, het is misschien traditie om de boom pas na Sinterklaas te zetten. Maar als je het een week eerder doet, kun je er langer van genieten en heb je in december meer tijd voor andere zaken.

En het helpt écht om een keer een proefdinertje te koken voor de grote dag zelf. Daarnaast hoef je ook zeker niet alles alleen te doen. Het regelen van de feestdagen hoeft niet allemaal op jouw schouders te rusten! Vraag familieleden of vrienden om te helpen met koken, versieren, of zelfs met het bedenken van activiteiten voor de kinderen. En laat je verwachtingen daarbij ook een beetje los, want andere mensen doen het nooit op dezelfde manier als jij het zou doen. Dat kan heel moeilijk zijn, ik weet er alles van haha!

Goed voor jezelf zorgen

En de laatste – deze kwam in de podcast eigenlijk te weinig aan bod – is goed voor jezelf zorgen. Door verwachtingen te managen, goed te plannen en op tijd te beginnen doe je dat in feite al heel goed. Maar je kunt nog wel meer doen om zelf meer te genieten van deze periode! Plan ook tijd in voor jezelf, weg van de drukte. In de aanloop naar kerst, maar wellicht ook met de feestdagen zelf.

Ga even alleen wandelen, neem een uurtje om een boek te lezen of je favoriete serie te kijken. Even Dat kan wonderen doen om te ontspannen. Neem tijd om te genieten van kleine dingen: de geur van kerstkoekjes, de twinkelende lichtjes in de kerstboom als verder alle lampen uit zijn. Of wellicht wel een gezellige avond met vrienden waar je al een beetje kerst viert begin december.

Hoe ga jij om met kerststress?

En dan laat ik nu het woord aan jou! Hoe ga jij om met kerststress? Wat doe jij om het zoveel mogelijk te voorkomen, de druk te verlagen, te ontspannen en zoveel mogelijk te genieten van de mooiste tijd van het jaar? Deel jouw tips en ervaringen gerust in de reacties hieronder! Wellicht kunnen we elkaar zo helpen om van deze kerstperiode de meest relaxte tot nu toe te maken! En mocht je nog meer podcasts willen luisteren, hier vind je alle afleveringen terug!