Waar komt de kerstboom piek vandaan?

To piek or not to piek, that’s the question! In mijn geval is het antwoord op die vraag: not to piek. Of ja, ik zet in elk geval nooit een klassieke glazen piek bovenop mijn kerstboom. Ik vind ze om eerlijk te zijn niet zo mooi. Bij mij straalt er wél altijd een mooie ster (liefst met lichtjes) bovenop de boom, en dat is eigenlijk nog traditioneler dan zo’n glazen exemplaar. Waarom zetten we eigenlijk een piek bovenop de boom? Wat is de geschiedenis van de kerstboompiek? Je leest het hieronder!

De allereerste kerstboompiek

Zoals met alle verhalen over de geschiedenis, zijn er meerdere vertellingen. Waarom we ooit zijn begonnen met een piek bovenop de boom zetten, daar is helaas niet echt iets over bekend. Mogelijk was het om kwade geesten af te weren. Maar volgens diverse vertellingen was het in elk geval Jezus die als eerste bovenin de boom prijkte. Begin 1600, toen kerstbomen populair werden in Duitsland, hingen sommige mensen een beeltenis van Christus bovenin de boom. Maar al gauw daarna switchten de meeste mensen naar een engelfiguur.

Een engel als piek

De engel-piek is ook te zien op de oudste afbeeldingen van kerstbomen. Het spreekt voor zich dat de engel een verwijzing is naar aartsengel Gabriël, de boodschapper van God, die Maria vertelde dat zij weldra moeder zou worden van Jezus. In eerste instantie werden deze engel-pieken gemaakt van stof of papier-mâché. Later werden ze – net als de kerstballen – van glas geblazen. Tegenwoordig zijn er nog steeds engeltjes te koop voor bovenop je boom, bijvoorbeeld bij Amazon. In Duitsland is de Engel-piek bijvoorbeeld nog altijd erg geliefd, daar is het vaak een beeltenis van een vrouwelijke engel (Christkindl).

De ster van Bethlehem

Na de engel, werd een ander soort piek steeds populairder om bovenop de kerstboom te zetten. We hebben het natuurlijk over de ster. Dit was een verwijzing naar de welbekende ster van Bethlehem, die – volgens de Bijbel – de drie wijzen de weg wees naar de stal waar het kindje Jezus net was geboren. Nog steeds zijn sterren ontzettend populair als tree topper. Met name in de Verenigde Staten en de UK zijn de meeste pieken in de winkels stervormig. Maar ook in Nederland wordt de ster steeds populairder, veelal ten koste van de traditionele glazen piek.

Glazen piek: gespietste appel of Duitse helm?

De traditionele glazen piek zoals wij hem in Nederland kennen, met die bal in het midden en die spitse lange punt, is eigenlijk heel uniek. In het buitenland kennen ze deze versiering doorgaans niet. Het is niet helemaal duidelijk waar onze piek vandaan komt. Uiteraard gaan er ook weer verschillende verhalen over de rondte. Zo claimen sommige bronnen dat hij uit Duitsland komt en geïnspireerd was op een Pruisische soldatenhelm: de Pickelhaube.

Maar er is ook een theorie dat de Nederlandse glazen piek een gespietste appel moet voorstellen, aangezien appeltjes vroeger gebruikt werden om de Germaanse boom op het Joelfeest te versieren en ook om de eerste Christelijke kerstbomen mee te decoreren. Om eerlijk te zijn, lijkt mij dit de meest waarschijnlijke verklaring, omdat de meeste tradities op het gebied van kerstversiering terug te leiden zijn naar oude ‘Heidense’ gebruiken. Mocht je trouwens van oude (vintage) glazen pieken houden, dan is Aan de Punt brocante een goede webshop om te bezoeken. Daar hebben ze een uitgebreide collectie.

Welke piek staat er op jouw kerstboom?

Tegenwoordig vind je natuurlijk pieken in allerlei soorten en maten in de winkels. Denk aan Disney-figuren zoals Mickey Mouse, kerstmannen, glitterende strikken en ballerina’s. In de VS maken mensen graag hele extravagante tree toppers, zoals tooien met pauwenveren of graspluimen. Alles mag! En eigenlijk kun je het zo gek niet bedenken, of iemand heeft het ooit al wel eens als piek gebruikt.

Zo, nu weet je wat meer van de geschiedenis van de kerstboom piek. Was het nieuwe informatie? Of wist je dit allemaal? Tot slot ben ik natuurlijk heel benieuwd wat er bij jou thuis bovenop de kerstboom prijkt! Is het een traditionele glazen piek? Kies je voor een ster, een engel, een strik of misschien wel iets heel origineels? Of ben jij één van die mensen die helemaal niks bovenop de boom zet? Ik hoor het graag in de reacties hieronder!